سؤال 5: چه راهکارهای مؤثری برای کاهش غیبت دانشجویان در کلاس وجود دارد؟
پاسخ: دانشجویان به دلایل مختلف ممکن است در کلاس حضور نیابند. طیف نظر استادان در این خصوص بسیار متفاوت است. برخی استادان تأکید زیادی بر این امر دارند و بخشی از نمره نهايی را به آن اختصاص میدهند. گروهی دیگر آن را امری زايد برمیشمارند و حضور دانشجویی که به زور حضور و غیاب بر سر کلاس حاضر شود و با تلفن همراه خود سرگرم یا با دوستان خود مشغول صحبت شود را مخل کلاس میدانند. به هر حال در اکثر دانشگاههای کشور قوانینی در خصوص حذف دانشجویان در صورت غیبت بیش از حد مجاز وجود دارد. سیاست خود را در خصوص غیبت در ابتدای ترم به صورت شفاف برای دانشجویان بیان و آن را اجرا نمایید. (آیا بخشی از نمره محسوب میشود؟ تأثیر مثبت دارد؟ آیا حضور با تأخیر امکانپذیر است؟ و ...). گرفتن امتحانک (کوئیز)های متعدد در سر کلاس علاوه بر اینکه یادگیری فعال دانشجویان را تقویت مینماید، نقش مؤثری در این راستا دارد. سؤالها میتواند به صورت کتبی یا شفاهی باشد. همچنین میتوان از امکانات جدیدی که تلفنهای هوشمند برای گرفتن امتحان برخط (آنلاین) فراهم نمودهاند نیز استفاده کرد. در این نرمافزارها، استاد میتواند سؤالهاي چند گزینهای را طراحی نماید و دانشجویان با تلفن همراه خود به آن پاسخ داده و نتایج را در همان لحظه مشاهده کنند. لیست دانشجویان حاضر در کلاس و نمرات آنها نیز برای استاد به صورت خودکار ایجاد میشود.
اپلیکیشن موبایل کاهوت (kahoot) نمونهای از این نرمافزارها است. نرمافزار کاهوت، یک اپلیکیشن تلفن همراه است که از طریق گوگل پلی و اپ استور قابل دریافت است. این نرمافزار محیطی را فراهم میآورد که استادان توسط آن میتوانند دانشجویان را با آزمونکهای چند سؤالی مورد سنجش قرار دهند. جهت آشنايي با اين نرمافزار، فايلهاي زير را مشاهده نماييد:
منبع: کتاب یاددهی و یادگیری (50 راهکار برای بهبود کیفیت آموزش مهندسی)، تألیف دکتر حسین معماریان. انتشارات دانشگاه تهران، 1398.
سؤال 6 : در عصر هوش مصنوعی، آموزش عالی مهندسی دچار چه تحولاتی خواهد شد؟
پاسخ: عصر فناوری اطلاعات، رباتها و هوش مصنوعی به طور یقین تأثیر بسیار زیادی بر تمامی جوانب زندگی بشری از جمله آموزش عالی خواهد داشت که بررسی آن در این مقال نمیگنجد. اما به طور خلاصه میتوان گفت که «سواد جدید» در این دوران شامل موارد زیر میشود:
سواد فناوری: بویژه دانش ریاضیات و کدنویسی. از آنجا که برنامهنویسی، زبان مادری دنیای دیجیتال است همه مهندسین باید حتیالمقدور با آن آشنا باشند.
سواد دادهها: توانایی تحلیل انبوه دادهها، استخراج اطلاعات و دانش از آنها و مهارت در استفاده از ابزارهای موجود در دنیای دیجیتال.
سواد انسانی: مهارت برقراری ارتباط با دیگران و همکاری با آنها در دنیای دیجیتال.
همچنین با توجه به محدودیت کامپیوترها در موارد ذیل، مهمترین توانمندیهای شناختی مورد نیاز در این عصر که باید در آموزش عالی مورد توجه قرار گیرد را میتوان این گونه برشمرد:
تفکر انتقادی: امکان نقد فرایندها و سیستمهای موجود با در نظر گرفتن تمامی جوانب.
تفکر سیستمی: امکان تفکر خلاق و ایجاد سیستمهایی که چالشهای جوامع بشری را حل نمایند.
کارآفرینی: نگریستن به فناوری به عنوان یک فرصت و نه تهدید که با استفاده از روح کارآفرینی میتوان مشاغل جدیدی ایجاد کرد.
چابکی فرهنگی: توجه به تفاوت انسانها و فرهنگ جوامع در روند جهانی شدن.
منبع: کتاب آسیب ناپذیرتر از ربات، تألیف جوزف ای.عون، ترجمه دکتر پرویز جبهدارمارالانی. انتشارات دانشگاه تهران با همکاری انجمن آموزش مهندسی ایران، 1398.