دکتر عباس بازرگان؛ استاد دانشگاه تهران
برای دسترسی به فایل ویدئویی "ساماندهی راهنمای درس" که توسط آقای دکتر حسين معماریان ارایه شده، اینجا کلیک نمایید.
تا چه حد این گزاره صحیح است که: «ما دانشجویان را برای گذشتۀ خودمان تربیت می‌کنیم، نه آینده خودشان». بررسی‌ها نشان می‌دهد که اغلب آموزشگران دانشجویان را آنگونه آموزش می‌دهند که خود در گذشته آموزش دیده‌اند. در دنیایی که در حال تجربۀ تغییرات شگرف در همۀ زمینه هاست، آیا آموزش و یاددهی به‌صورت گذشته، از کارایی لازم برخوردار خواهد بود؟ از سوی دیگر، در شرایط جدید، فراگیران چگونه آموزشی را ترجیح می‌دهند و به‌چه صورتی بهتر یاد می‌گیرند؟ خلاصه اینکه، چه آینده‌ای برای فرایند یاددهی-یادگیری می‌توان متصّور شد؟
یاددهی
ؤال: چگونه سؤالات مناسب برای امتحان طرح نمائیم؟
پاسخ: با توجه به اینکه بر اساس طبقه‌بندی بلوم (Bloom) و مدل اصلاح شده آن توسط آندرسون (Anderson)، یادگیری دارای سلسله مراتب مختلفی به شکل هرم است، جهت سنجش یادگیری در سطح مختلف نیز سؤالات متناسبی می‌بایست طرح گردد.
پایین‌ترین سطح یادگیری به "یادآوردن یک سری اطلاعات" یا "حفظ کردن" است (remember): ممکن است دانشجو مطلب را واقعاً نفهیده باشد و طوطی‌وار آنها را بیان نماید.
سوال: مدت زمان مناسب برای طول امتحان را چگونه برآورد نمائیم؟
پاسخ:
- نیم دقیقه برای هر سؤال صحیح-غلط
- یک دقیقه برای هر سؤال چهار جوابی (که مستلزم محاسبات و حل مسئله نباشد.)
- دو دقیقه برای سؤالات با پاسخ کوتاه (دو سه جمله ای)
- ده دقیقه برای سؤالات با پاسخ تشریحی طولانی
- سی دقیقه برای سؤال با پاسخ گسترده و مقاله ای
- پنج تا ده دقیقه را هم برای مرور پاسخ ها به دانشجویان وقت بدهید.
منبع: کتاب نوآوری در آموزش مهندسی تألیف دکتر حسین معماریان انتشارات دانشگاه تهران. چاپ سوم 1397
به این سؤال توسط پروفسور اینگو . آ. هانسن از دانشگاه دلفت هلند در ویدئوهایی که از اینجا قابل مشاهده است، پاسخ داده شده است.
1- ارتباط استاد و دانشجو: باعث افزایش انگیزه دانشجویان می‌شود و کمک می‌کند تا به سختی‌های دوران تحصیل خود در دانشگاه غلبه کنند.
2- همکاری دانشجویان: کار گروهی دانشجویان یادگیری آنها را عمیق‌تر می‌نماید و می‌بایست راهکارهایی جهت ترغیب همکاری بین دانشجویان در کلاس استفاده کرد.
3- یادگیری فعال: تنها با نشستن سر کلاس و انجام تکالیف، یادگیری حاصل نمی‌شود. دانشجویان باید در فرایند یادگیری مشارکت داشته باشند.
4- بازخورد سریع: دانشجویان نیاز به دریافت بازخورد سریع از عملکرد خود دارند.
راهکارهای متفاوتی در این راستا وجود دارد. یکی از موارد پیشنهادی استفاده از پرسشنامه خود ارزیابی کیفیت تدریس است که به صورت خودارزیابی قابل انجام می‌باشد.
انجمن آموزش مهندسی ایران در راستای ارتقای کیفیت آموزش، از مهرماه 98، بخش "سؤال‌های متداول تدریس" را در خبرنامه و وبگاه خود قرار داده است. اعضای محترم می‌توانند به دو صورت در این امر مشارکت داشته باشند:
1 - سؤال‌های خود را به ایمیل دبیرخانه انجمن (isee@isee.ir) ارسال نمایند تا توسط استادان و پژوهشگران آموزش مهندسی به آن پاسخ داده شود.